HAYVAN REFAHI YÖNETMELİĞİ YÜRÜRLÜĞE GİRDİ.......
Yumurta Üreticileri Tedirgin!...
Alternatif kafes sistemine geçiş sürecinin kısa olması, öz kaynak yetersizliği ve dönüşüm için devlet desteğinin öngörülmemiş olması gibi nedenlerle, yönetmeliğin uygulanmasında birçok sıkıntı ile yüz yüze kalacak olan yumurta üreticileri tedirgin. Üretimin düşeceğini ve yumurta fiyatlarının artacağını düşünüyorlar...
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 12 nolu Gıda güvenliği faslının müzakerelere açılması ile birlikte, ulusal mevzuatın AB müktesebatına uyumu çalışmalarına hız vermiş ve birçok ikincil mevzuatı yürürlüğü sokmuştur. Bu çerçevede 23 Aralık 2011 tarih ve 28151 sayılı resmi gazetede "Çiftlik Hayvanlarının Refahına İlişkin Yönetmelik" yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik hâlihazırda çalışan işletmelerin 2015 yılına kadar üretimlerini sürdürebileceklerini, yeni kurulacak işletmelerin ise, yeni kafes sistemlerine göre kurulmasını öngörmektedir. Oysa Avrupa Birliğinde kanatlı refahını öngören 1999/74 Sayılı direktif, yeni kurulacak işletmeler için 2007 yılında uygulanmış, hâlihazırdaki işletmelerin yenilenmesi için ise 2012 yılına kadar süre vermiştir. Başka bir ifade ile 8 ve 12 yıllık geçiş süresi öngörülmüş idi. Aradan 12 yıl süre geçmiş olmasına rağmen konu Avrupa Birliğinde halen tartışılmaktadır.
AB'de Ocak 2012 itibarıyla geçerli olacak, geleneksel kafes yasağının uygulamasına ilişkin ciddi endişeler var. Yumurta üretiminin azalacağı ve mevzuat ihlallerinde artış yaşanacağı öngörülüyor. Hayvan haklarını savunan sivil toplum örgütleri tarafından Avrupa Birliği'nde yumurtacı tavuk varlığının yaklaşık 390 milyon olduğu, Ocak 2012'ye sayılı günler kala halen yaklaşık 84 milyon yumurtacı tavuğun geleneksel kafeslerde tutulduğu ve 13 Üye Devlette 1999/74 sayılı Tüzüğe uyum sağlanamayacağı ifade ediliyor. Öte yandan, Avrupa Komisyonu tarafından verilen rakamlara göre ise 1 Ocak 2012 itibarıyla 11 Üye Devlet uyumsuz 51 milyon tavuk hala geleneksel kafeslerde tutuluyor olacak.
Avrupa Birliğinde bu tür uygulamalar öncesinde tüketici anketleri yapılmakta, yeni uygulamaların ürün fiyatlarında oluşturacağı artışları karşılayıp karşılayamayacakları sorulmakta, tüketicilerin alım gücünü etkileyemeyecekse uygulanmaktadır.
Türkiye tarafından Avrupa Komisyonuna sunulan "Fasıl 12 kapsamına giren AB Müktesebatının Uyumlaştırılması ve Uygulanması Stratejisinde", yumurtacı tavukların AB mevzuatının 2011 yılında uyumlaştırılması, 2013 yılından itibaren kısmen, üyelik tarihinden itibaren ise tümüyle uygulanması öngörülmüştür. Başka bir deyişle Bakanlığın bu belgede ön gördüğü ve bizlerinde benimsediği geçiş süreci yönetmeliğe yansıtılmamıştır.
Yönetmelikteki sürelerin aynı kalması halinde ve geçiş sürecinin uzatılmaması durumunda, kafes üreten firmalar talepleri karşılayamayacak ve kafes ithalatı gündeme gelecektir.
Alternatif kafes sistemine geçiş, maliyetleri önemli ölçüde artıracaktır. Örnek vermek gerekirse hâlihazırdaki 100 bin tavuk kapasiteli bir kümeste, alternatif kafese geçildiğinde, ancak 55 bin tavuk yetiştirilebilecektir. Başka bir ifade ile mevcut yumurta üretiminin sürdürülebilmesi için kümes kapasitesinin yaklaşık %50 oranında artırılması gerekmektedir. Geleneksel kafes sisteminde tavuk başına 5-6 TL olan kafes maliyeti, alternatif sistemde 12 TL ye yükselmektedir. Gerek yeni kümes inşası, gerekse kafeslerin yenilenmesinin getireceği mali külfeti üreticilerin öz kaynakları ile karşılaması imkânsızdır. Bütün bunlara ilave olarak, henüz ekonomik ömrünü tamamlamamış, kafeslerin üretim dışı bırakılması bir milli servet kaybıdır. Yasaklamayla yumurta üretiminde oluşabilecek azalma, yumurta fiyatlarının yükselmesine sebep olacak ve halkın en ucuz protein kaynağına olan erişimi kısıtlanmış olacaktır. Aynı zamanda 300 milyon dolara ulaşan yumurta ihracatımız da olumsuz etkilenecektir.
Özetle söylemek gerekirse, geçiş sürecinin kısa olması, öz kaynak yetersizliği ve dönüşüm için devlet desteğinin öngörülmemiş olması gibi nedenlerle, yönetmeliğin uygulanmasında üreticiler birçok sıkıntı ile yüz yüze kalacak ve yumurta üretiminde ciddi düşüşler yaşanacaktır.
